تصویرسازی پنج چرا و چگونه: چگونه توجه بینندگان را به نسل داده جلب کنیم؟

هر داستان خوب فرمول خاص خود را دارد. اما بدون توجه به اینکه درباره چه موضوعی است، باید درباره ۵ سوال چرا و یک سوال چگونه اطلاعات و پاسخ‌هایی جمع‌آوری کنیم. چه کسی، چه چیزی، چرا، چه زمانی و کجا و چگونه. 

برای اینکه به این سوالات بپردازیم، می‌توانیم به اصطلاح معروف دیگری رجوع کنیم. قضیه «یک تصویر ارزش هزار کلمه را دارد»، ضرب‌المثلی هست که حتما بیشتر از یکبار شنیده‌اید. این جمله اهمیت مصورسازی داده را برایمان خلاصه می‌کند. داستان‌پردازی به صورت مصور، راه خوبی است تا شنوندگان بیشتری معنای این ۵ سوال چرا و یک سوال چگونه را درک کرده و داده‌های پیچیده را هضم کنند. 

با استفاده از مصورسازی نه تنها می‌توان با سرعت توجه مخاطبین را به اطلاعات کلیدی جلب کرد، بلکه امکان پرده‌برداری از الگوهای شگفت‌انگیز و بررسی آنچه که تنها با نگاه کردن به حقیقت ممکن نیست را مهیا می‌سازد. و از آنجایی که ما در عصر تصویرسازی زندگی می‌کنیم، جایی که تصاویر جای تیتر‌ها را می‌گیرند، مهم است که ۵ سوال چرا و یک سوال چگونه و همینطور حقایق کلیدی داستان را در مسیر پرقدرتی نشان دهیم. 

چه کسی 
پاسخ این سوال معمولا یک شخص یا اشخاص هستند که نشان دادن مشخصات‌ آن‌ها یکی از بهترین راه‌ها برای پاسخ دادن به این سوال است. برای مثال، ساختن پروفایل برای شخصی مشهور، برای افراد گروه فیلمبرداری، یا برای افراد تاریخی. محبوب‌ترین طراحی‌ها بر پایه تصویری از این فرد است که با اعداد و طراحی‌ها پوشانده شده. برای مثال، ما می‌توانیم تعداد بسیاری اینفوگرافیک درباره بیل‌ گیتس، مسی، اوباما به همراه بسیاری دیگر گه الگوی مردم هستند پیدا کنیم. 
در همچنین موقعی شما می‌توانید در زمان ناچیزی اطلاعات بسیار زیادی مثل داده و حقایق را درباره آن فرد به دست بیاورید.

چه چیزی.
پاسخ این سوال همیشه جزییاتی از یک توضیح را نشان می‌دهد که می‌تواند به صورت نموداری باشد که دو متغیر خود را به صورت خط یا میله نشان می‌دهد. نمودار خطی، اطلاعاتی را نشان می‌دهد که داده‌های نقطه‌ای هستند و «نشانگرها» نامیده می‌شوند. این یک نمودار معمولی است که در بسیاری زمینه‌ها می‌تواند روند داده‌ها و اینکه در طول زمان چگونه تغییر می‌کنند را نشان دهد. نمودارهای ستونی برای مقایسه‌ی ارزش‌ها در طول طبقه‌بندی بوسیله میله‌های عمودی استفاده می‌شوند. این نمونه از نمودارها برای به تصویر کشیدن داده‌های کمی به درد می‌خورند. نمودار‌های دایره‌ای، خطی و میله‌ای در توضیح داده و نشان دادن پاسخی واضح در جواب سوال «چه چیزی» قابل استفاده هستند. از آن‌جایی که داده در چهارچوب متفاوتی مثل مقایسه‌ها، روندها، بازه‌های زمانی و درصد هر کدام و نتایج آن‌ها نشان داده ‌می‌شود، این سوال را برای ما بوجود می‌آورد که «در پشت این اعداد و ارقام چه داستانی نهفته است؟». 

کجا.
هر زمانی که ما از مکانی صحبت می‌کنیم، نقشه اولین چیزی است که به ذهن ما راه پیدا می‌کند. نقشه‌ها می‌توانند اطلاعات اولیه مهم و ابزاری که به کمک آن‌ها به تجزیه و تحلیل پرداخته را به ما نشان دهند که در نهایت داستان تازه‌ای پیش پای ما می‌گذارد. گاهی مکانی به خصوص می‌تواند همه داستان باشد، و طراحی خاص نقشه اطلاعات دیگری را به آن اضافه نمی‌کند. برای مثال ما می‌توانیم بهترین ده کشوری را که برای زندگی مناسب هستند تنها به کمک یک نقشه به تصویر بکشیم. یکی از مشهورترین نمونه‌ از این نقشه‌ها برای دکتر جان اسنو است که این نقشه آغاز مصورسازی داده به کمک نقشه بود. و او از کشیدن این نقشه به دلیل واقعی افزایش تعداد مرگ و میر شد. 

چه زمانی.
زمان اندازه تمام چیزها در زندگی و اولین سنگ در برپایی ساختمان داستان است. برای مثال، هنگامی که از انتخابات آینده و روند آن یا سخنرانی رییس جمهور درباره موفقیت‌هایش صحبت می‌کنیم، زمان فاکتور مهمی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. بهترین راه برای تصویرسازی «چه زمانی» جدول زمانی یا همان تایم‌لاین است که به بیننده این امکان را می‌دهد که در طول زمان ببیند چه اتفاقاتی افتاده است. بیننده توانایی این را خواهد داشت که برخی از پیامدها را از قبل پیش‌بینی کند و برای آن توضیحی بیابد. این کار معمولا کار طراح گرافیگ است که بتواند میله‌های نمودار را نام‌گذاری کند. 
برای مثال، در مصورسازی تایم‌لاین، می‌توانیم ببینیم در بهار عرب که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد در تانزانیا و مصر و لیبی چه اتفاقاتی در حال وقوع است. 
 
چرا.
پاسخ «چرا» به صورت کلی به رقیب‌ها وآنالیز  داده‌های بیشتری احتیاج دارد. تعداد بسیاری نمودار وجود دارد که می‌تواند به طور موثر در تصویرسازی «چرا» به ما کمک کند. برای مثال، نمودار حبابی، که ابعاد داده‌ها را نشان می‌دهد. نمودارهای حبابی برای تصویر سازی داده‌هایی که دارای دو تا چهار بعد هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 
 چطور
این سوال قدم‌ها و فواصل موضوعی را به کمک فلوچارت یا نمودار گردشی در یک داستان پاسخ می‌گوید. این نمونه خاض از نمودار‌ها تفاوت‌ها را به کمک جعبه‌هایی که تیرهای دیگر به آن‌ها خورده توضیح می‌دهد. این توضیح دیاگرامی مدل پاسخ را به مشکل ارائه می‌دهد. برای مثال، چرا فلوچارت قابل استفاده است اگر ما بخواهیم داده‌های خود مربوط به ساختار گروه‌های جهادی نشان دهیم یا القاعده و یا داعش. فلوچارت‌ها از آنالیز، طراحی و مستندسازی و مدیریت روند برنامه در زمینه‌های متفاوت استفاده می‌کنند.

عمرو العراقی که نویسنده وبلاگ این هفته است، یک خبرنگار مصریست که در حوزه خبرنگاری داده بیش از 10 سال تجربه دارد. او در سال 2012 وب سایت اینفوتایمز (InfoTimes) را تأسیس کرد که اولین وب سایت اینفوگرافیک (دارای امکان نمایش اطلاعات روی نمودارها) در خاورمیانه است. شما می‌توانید در دوره جدید با نام «داده‌هایتان را با بهترین نمودارها و گراف‌ها به تصویر بکشید» که توسط وی تدریس می‌شود در اینجا ثبت نام کنید.

(blog image courtesy Emergency Dentists USA)