روایت‌هایی از مقاومت و تاب‌آوری برگرفته از برنامه آموزشی انجمن حمایتگری

لورا شوارتز هندرسن

قطعی‌های اینترنت در سراسر جهان فراگیر شده و اتصال میلیون‌ها نفر را از دنیای اطراف خود قطع کرده است. در این شرایط این سوال مطرح می‌شود که تاثیر انسانی قطع اینترنت چیست؟ ما از صدها کنشگر، دانشجو، روزنامه‌نگار، کشاورز و کارآفرین که در برنامه آموزشی آکادمی خاموشی اینترنت در انجمن حمایتگری شرکت کرده بودند در مورد تجربیاتشان در این زمینه پرسیدیم. آنها مجموعه‌ای از تأثیرات مخرب این معضل را برای من ترسیم کردند و تأکید کردند که چگونه قطعی‌های اینترنت دسترسی به اطلاعات، خدمات اضطراری و معیشت اقتصادی افراد را مختل می‌کند.

یکی از شرکت‌کنندگان که وکیلی از کامرون است می‌گوید: «شرایط به گونه‌ای بود که که گویی در دوران قرون وسطی زندگی می‌کردم». دولت کامرون برای سه ماه طولانی، اینترنت را در مناطق انگلیسی زبان کشور قطع کرده بود. این شرکت‌کننده توضیح می‌دهد که چگونه مجبور بود فقط برای بررسی ایمیل خود به شهر کناری سفر کند. کلینیک مشاوره حقوقی او نیز دیگر قادر به کمک کردن به قربانیان نیازمند نبود.

روایت او به هیچ وجه یک روایت منحصر به فرد نیست. وقتی ما فراخوان شرکت در برنامه‌ آموزشی آکادمی خاموشی اینترنت انجمن حمایتگری را اعلام کردیم، بیش از ۱,۰۶۰ درخواست از ۱۳۵ کشور برای شرکت در این برنامه‌ی هفت هفته‌ای، که از سپتامبر تا نوامبر ۲۰۲۳  ادامه داشت، دریافت کردیم. روایت‌هایی که شرکت‌کنندگان از تجربیات خود در مورد قطع اینترنت به ما گفتند، آسیب‌های عمیق ناشی از قطع کامل و عمدی اینترنت یا همان kill switch را نشان می‌دهد و مشخص می‌کند که چرا نیاز شدیدی به ایجاد یک سیستم حمایتی از مردم در سراسر جهان برای آماده‌سازی بهتر و مقابله با این معضل وجود دارد.

بسیاری از شرکت‌کنندگان به ما می‌گفتند که چگونه قطعی‌های اینترنت تقریباً تمام جنبه‌های زندگی مثل آموزش، بهداشت، خانواده و کار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دانشجویی از تانزانیا از ناراحتی و مشکلات خود در زمانی که دانشگاه‌ها به طور ناگهانی در طول همه‌گیری کووید-۱۹ به آموزش آنلاین روی آوردند، ابراز می‌کرد. او می‌نویسد: «اختلال ناگهانی در اینترنت توانایی من برای حضور کامل در کلاس‌های آنلاین و تکمیل تکالیف را مختل کرد». نمرات او تحت تاثیر قرار گرفت. آینده برای او نامشخص و مبهم بود. مادر همین دانشجو، به دلیل قطع اینترنت منابع حیاتی درآمد و اشتغال خود را از دست داد. فروشگاه آنلاین وی شاهد کاهش ناگهانی فروش بود و خانواده وی را در تنگنای مالی فرو برد. یکی دیگر از شرکت‌کنندگان که یک کارآفرین کشاورزی از بخش روستایی نیجریه است و از اینترنت برای تبلیغ محصولات مزرعه‌ خود استفاده می‌کند، توضیح می‌دهد که در زمان قطعی اینترنت «فروش ما به شدت کاهش یافت».

از طرف دیگر، برای کنشگرانی که در خط مقدم انتخابات اصلی کشور یا بحران‌های سیاسی قرار دارند، قطعی اینترنت به معنای از دست دادن تماس، درست در زمانی است که رویدادها به سرعت در حال وقوع هستند. یک ناظر انتخاباتی در تانزانیا می‌گفت که قادر به ارسال گزارش‌ تخلفات انتخابی نبوده است. یک مدافع حقوق بشر می‌گفت که آنها نقض حقوق بشر در منطقه‌ی اورومیا در اتیوپی را مستند می‌کنند و قطعی‌های متعدد اینترنت موجب شد که او و همکارش نتوانند با قربانیان تماس برقرار کنند». یک روزنامه‌نگار از زیمبابوه برای ما توضیح داد که وی اعتراضات سیاسی سازماندهی شده توسط مخالفان که به خشونت کشیده شد را پوشش می‌داد. او نوشت: «دولت اینترنت را قطع کرد و هیچ کس نمی‌دانست در اطراف زیمبابوه چه اتفاقی می‌افتد... هیچکس نمی‌دانست چه کسانی کشته شده‌اند». در هند، یکی از شرکت‌کنندگان توضیح داد که چگونه مسدود کردن رسانه‌های اجتماعی مانند واتس‌اپ در ایالت مانیپور به انتشار اطلاعات نادرست و دروغ‌پراکنی منجر شد و به تشدید شورش‌ها دامن زد.

یکی از شرکت‌کنندگان اوگاندایی توضیح می‌داد: «ترس و عدم اطمینان در قلب بسیاری از افراد پدیدار شد، زیرا ما اطلاعات دقیقی نداشتیم یا به موقع به آن دسترسی نداشتیم. وی خاطرنشان کرد که به مدت هفت روز، او و ۴۵ میلیون اوگاندایی در انزوا و قطع ارتباط با عزیزان و اخبار قرار گرفتند».

علی‌رغم این روایت‌ها که اثرات سرکوب‌کننده و منزوی‌کننده قطعی‌های اینترنت را نشان می‌دادند، بیشتر شرکت‌کنندگان در مورد تلاش‌های خود برای مقابله با این معضل بسیار مشتاق بودند و تمایل خود را برای یادگیری بیشتر و ارتباط با سایر فعالان نشان می‌دادند. تعدادی از شرکت‌کنندگان توضیح دادند که چگونه یاد گرفته‌اند از ابزارهای سنجش قطعی اینترنت مانند OONI برای مستندسازی فنی موارد قطع اینترنت استفاده کنند، و چگونه این ابزارها آن‌ها را قادر می‌سازد تا از این مدارک و شواهد برای پاسخگو نگه داشتن مسئولین و دولت‌ها استفاده کنند. یکی از شرکت‌کنندگان، شبکه‌ای از وکلا در سنگال را توصیف کرد که برای درک پیامدهای قانونی قطعی‌های اینترنت با یکدیگر همکاری کرده‌اند. یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در مورد ضرورت ایجاد شبکه‌هایی از فعالان حقوق دیجیتال که با قطعی‌های اینترنت در بین کشورهای مختلف مبارزه می‌کنند نوشت: «من می‌خواهم کمپینی که طراحی می‌کنم نه تنها از طریق ایجاد آگاهی و تقویت تاب‌آوری افراد بر جامعه من تأثیر بگذارد، بلکه می‌خواهم از تجربیات دیگران بیاموزم و روش‌های موفقیت‌آمیز را با همکارانم در کشورهای دیگر به اشتراک بگذارم». یکی دیگر از شرکت‌کنندگان توضیح می‌داد که چگونه در جامعه او در نیجریه، مردم «اختلالات و قطعی‌های اینترنت را عادی و مورد انتظار می‌دانند». او نوشته بود که می‌خواهد در این برنامه آموزشی شرکت کند تا «به مردم جامعه خود نشان دهد که این طبیعی نیست و ما باید هر زمان که اینترنت قطع می‌شود، هم دولت و هم حامیان دولت را پاسخگو نگه داریم».

با توجه به استقبال و تقاضای بسیار زیاد برای شرکت در اولین برنامه آموزشی آکادمی خاموشی اینترنت در انجمن حمایتگری، ما تصمیم گرفتیم این برنامه را دوباره از فوریه تا آوریل ۲۰۲۴ برگزار کنیم. شرکت‌کنندگان این برنامه در حین گذراندن ده دوره آموزشی آکادمی قطعی اینترنت در انجمن حمایتگری، حمایت و راهنمایی دریافت خواهند کرد. علاوه بر این، فرصت‌هایی برای تعامل با مربیان، کارشناسان و سرمایه‌گذاران برای شما فراهم خواهد شد. شما با شرکت در این برنامه مهارت‌های زیادی را در زمینه مبارزه با قطعی‌های اینترنت یاد خواهید گرفت از جمله، اندازه‌گیری و سنجش قطعی‌های اینترنت، تدوین یک برنامه اقدام برای مبارزه با قطع اینترنت، تعامل با بخش خصوصی، مستندسازی موارد نقض حقوق بشر در زمان قطعی اینترنت و استفاده از دادخواهی استراتژیک.

ما از هم کنشگران باتجربه و هم از کسانی که تازه به مسائل مربوط به آزادی اینترنت روی آورده‌اند دعوت می‌کنیم تا برای شرکت در این برنامه درخواست دهند. ما با کمک هم می‌توانیم جنبش‌های خود را در مواجهه با سانسور و قطعی اینترنت، قدرتمند سازیم.

با کلیک بر روی این لینک، درباره این برنامه بیشتر بخوانید و برای دوره‌ی بعدی آکادمی درخواست خود را ارسال کنید.